کد مطلب:47957 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » قرآن

آيا در قرآن دربارة دروغ بستن و پشت سر يك آدم بيگناه حرف زدن اشارهاي شده يا نه؟ توضيح دهيد.

الف) غيبت بر وزن زينت از گناهان كبيره است. قرآن ميگويد: يـَأيّها الذّين ءامنوا اجتنبوا كثيرًا مِّن الظِّنّ إنّ بعض الظّنّ إثم و لاتجسّسوا و لايغتب بّعضكم بعضًا أيحبّ أحدكم أنْ يأكل لحم أخيه ميتًا فكرهتموه واتقوا اللّه إنّ اللّه توّاب رّحيم; (حجرات، 12) اي كساني كه ايمان آوردهايد از بسياري از گمانها بپرهيزيد كه پارهاي از گمانها، گناه است! و جاسوسي مكنيد! و بعضي از شما، غيبت بعضي نكند! آيا كسي از شما دوست دارد كه گوشت برادر مردهاش را بخورد؟ از آن كراهت داريد. ]پس[ از خدا بترسيد، كه خدا، توبهپذير مهربان است.

مفهوم غيبت

غيبت آن، است كه در غياب شخص مؤمن، عيب او را فاشسازي. اگر او، عيب نداشته باشد و به او، عيبي را نسبت عيب دهي، تهمت زدهاي كه گناه تهمت، از گناه غيبت، بالاتر است; زيرا، سرماية بزرگ هر انسان مؤمني در زندگي، حيثيت و آبروي او است و هرچه، آن را به خطر بيندازد مانند اين است كه جان او را به خطر انداخته باشد. گاه ميشود كه ترور شخصيّت، از ترور شخص، مهمتر است. و لذا فلسفة مهم تحريم غيبت و اينكه از گناهان كبيره شمرده شده است، به حفظ همين سرماية بزرگ است.

آثار غيبت

1ـ بر اثر غيبت، آبرو و حيثيت اشخاص از بين ميرود. 2ـ در جامعه بدبيني به وجود ميآيد. 3ـ پيوندهاي اجتماعي، سست ميشود. 4ـ اعتماد، از بين ميرود. 5ـ تعاوني و همكاري، متزلزل ميشود. 6ـ بذر كينه و عداوت، در دلها، پاشيده ميشود. 7ـ قتلهاي خونين، واقع ميشود. 8ـ اشاعة فحشا ميشود.

انگيزههاي غيبت

عواملي كه باعث غيبت ميشود، به طور مختصر، به شرح زير است:

1ـ حسد; 2ـ تكبر و غرور; 3ـ بخل; 4ـ كينهتوزي; 5ـ انحصارطلبي; 6ـ ثروتاندوزي.

توبيخ غيبت كننده

در قرآن كريم آمده است: ويل لكلّ همزة لمزة واي بر هر عيبجوي مسخره كننده و غيبت كننده! آناني كه با نيش زبان و حركت دست و چشم، پشت سر و پيش روي ديگران، استهزا و عيبجويي و غيبت ميكنند و شخصيّت ديگران را درهم ميشكنند. اين گروه، با واژة ويل ـ كه تهديد شديدي است ـ سرزنش شدهاند.

آري، آبروي مؤمن، خيلي مهم است! خداوند، براي اينكه قبحِ و زشتي غيبت را روشن كند، مثالي بسيار جالب زده است. قرآن، غيبت كردن را، خوردن گوشت برادر مرده دانسته است: در اين تعبير، لطايفي است كه به برخي از آن، اشاره ميشود. 1. اگر مقداري از گوشت بدن شخص مرده، كنده شود، جايش پر نميشود و اگر آبروي انسان مؤمن هم با غيبت از بين برود، آبروي رفته، بر نميگردد 2. ديگر اينكه غيبت شونده، مانند مردگان است و قادر بر دفاع از خود نيست.

علاج غيبت، توبه است، همان طوري كه قرآن مجيد گفته است: إنّ اللّه يحبّ التوابين( ر.ك: تفسير نمونه،آيةالله مكارم شيرازي و ديگران، ج 23، ص 176، ج 26، ص 170، ج 20، ص 56 و ج 27، ص 309. )

ب) در غيبت كردن زنده بودن يا مرده بودن شخص غيبت شونده شرط نيست، چه بسا غيبت (از مرده گناهش سنگينتر باشد!)

ج) حضرت امام خميني (ره) ميفرمايند: غيبت بچة مميز و لو به حد تكليف نرسيده باشد جايز نيست.( استفتائات، امام خميني;، ج 2، ص 620 )

د) اگر كسي نماز نخواندن و روزه نگرفتن خود را آشكار نميكند غيبتش جايز نيست.( همان، س 18 )

'û) اگر صفتي ـ ناروا ـ در شخص باشد يا كاري انجام داده باشد ـ كه خلاف است ـ كه ديگران از آن بياطلاعند و دوست ندارد كسي آن را براي ديگران بازگو كند، بازگو كردن آن در غياب او پيش ديگران براي گوينده و شنونده حرام است.( همان ـ ص 618 ـ س 9 ) بنابر استفتأ فوق اگر كسي فساد هم بكند نقل آن را براي كساني كه اطلاع از فساد وي ندارند حرام است.